Multidisciplinaire aanpak
Om te beginnen is op bovenstaande vraag geen algemeen geldend en pasklaar antwoord te geven omdat iedere (wedstrijd)sporter verschillend is. Een advies zal daarom alleen specifiek en op maat gegeven kunnen worden.  Het is sowieso verstandig – zo niet noodzakelijk –  je als wedstrijdsporter te omringen met een team van professionals zoals een sportarts, een sport diëtist, een trainer en een sportpsycholoog. Om een goed onderbouwd advies te kunnen geven is het voor dit multidisciplinaire team belangrijk om te beschikken over de volgende gegevens omtrent de wedstrijdsporter:

  1. Specifieke gegevens omtrent  lengte, gewichtsverloop, vetpercentage, inspanningsgegevens, trainingsniveau, trainingsduur en trainingsintensiteit;
  2. Bepaalde symptomen zoals maag- en darmproblemen, vermoeidheidsklachten, blessures en eetlust;
  3. Laboratoriumuitslagen zoals glucose, ureum, Hb, ferritine, haemotocriet, albumine en eventueel foliumzuur en vitamine B12;

Sportvoedingsadvies op maat
Veel wedstrijdsporters die serieus met hun sport bezig zijn weten dat voeding een belangrijke prestatiebepalende factor is. Zowel de timing als ook hoeveelheden en soorten koolhydraten, eiwitten en vocht hebben directe invloed op de sportprestatie. Het gebruik van goede voeding, beheersing van lichaamsgewicht en lichaamssamenstelling zijn indirect van invloed op de sportprestatie van zowel de duur-, kracht- en spelsporters.
De sportdiëtist (in samenwerking met het multidisciplinaire team) is  de deskundige om te bepalen  hoe het met de gezondheid van de wedstrijdsporter gesteld is en of hij/zij wel de meest optimale voeding binnenkrijgt. De sport diëtist kan een sportvoedingsadvies op maat maken  die volwaardig is met oog voor voldoende energie,  voldoende eiwit (1,2-2 gram per kg actueel lichaamsgewicht) en 50 – 60 energie% koolhydraten en minimaal 20 energie% vet aangepast aan de individuele sporter. Bovendien zal er ook aandacht zijn voor de inname van voldoende vocht (2-5 liter) die afhankelijk is van de inspanning en het klimaat. Daarnaast  wordt er ook naar de vitaminen- en mineralenstatus gekeken en eventueel geadviseerd worden om de voeding aan te vullen met  een voedingssupplement. Echter, vaak is het mogelijk om voldoende voedingsstoffen binnen te krijgen met gewone voedingsmiddelen en is aanvulling met een voedingssupplement niet nodig! Het professioneel opgestelde plan kan de wedstrijdsporter helpen zijn sportprestaties, lichaamssamenstelling in enkele maanden echt aanzienlijk te verbeteren en/of klachten (vermoeidheid of slecht herstellen van blessures of maag-, darmproblemen) te verminderen. Laat je daarom hierover adviseren door een professional!

Wat is een voedingssupplement?
Voedingssupplementen zijn volgens het Warenwet besluit voedingssupplementen eet- of drinkwaren, die:

  • bedoeld zijn als aanvulling op de normale voeding;
  • een geconcentreerde bron vormen van één of meer microvoedingsstoffen of van andere stoffen met een voedingskundig of fysiologisch effect;
  • verhandeld worden in voor inname bestemde afgemeten kleine eenheidshoeveelheden.

Aangezien microvoedingsstoffen voornamelijk bestaan uit vitamines, mineralen en spore-elementen, valt een multivitaminetablet dus ook onder de groep voedingssupplementen. In feite geldt bij elke capsule, tablet of poeder: indien het geen geneesmiddel of homeopathisch middel is, is het zeer waarschijnlijk een voedingssupplement.

Voedingssupplementen en doping
Doping wordt niet altijd bewust gebruikt. Sterker nog, de Dopingautoriteit vermoedt dat een behoorlijk aantal van de dopingovertredingen onbewust is. Een mogelijke oorzaak hiervoor is het gebruik van met doping vervuilde voedingssupplementen.  Op de vraag wat doping nu eigenlijk is, komen vaak verschillende antwoorden. Waar de één het heeft over “stimulerende middelen” of over “het gebruik van niet natuurlijke stoffen”, spreekt de ander over “dat wat verboden is en op de dopinglijst staat”. Allemaal hebben ze een beetje gelijk. De definitie van doping luidt: “Stoffen en methoden die verboden zijn door het Wereld Anti-Doping Agentschap (WADA).” Het gaat dus niet alleen maar om stoffen, maar ook zijn bepaalde methoden verboden. Maar eigenlijk is de definitie van doping nog breder. Officieel luidt de definitie van doping: “Een overtreding van een of meer bepalingen uit het dopingreglement. Het Wereld Anti-Doping Programma kent naast de World Anti-Doping Code de zogeheten Internationale Standaarden. Een van die standaarden is de WADA-dopinglijst. De Dopinglijst geldt voor alle (inter)nationale sportbonden die de Code erkennen. Er is wereldwijd dus maar één dopinglijst en omdat van de dopinglijst niet mag worden afgeweken is de lijst voor alle bonden hetzelfde.

Voedingssupplementen versus medicijnen
Het verschil tussen voedingssupplementen en medicijnen is dat medicijnen vallen onder de Geneesmiddelenwet. Hierin worden strenge hygiënische eisen beschreven waar bij de productie aan voldaan dient te worden. Hierdoor krijgt een medicijn de hoogst mogelijke zekerheid dat het geen stoffen bevat die niet op het etiket staan. De kans op vervuiling van een geneesmiddel met doping is daardoor zo goed als nihil. Voedingssupplementen vallen echter niet onder deze Geneesmiddelenwet, maar onder het Warenwetbesluit voedingssupplementen en daarvoor gelden minder strenge eisen. Daardoor bestaat het risico dat voedingssupplementen wél vervuild zijn. Uit onderzoek blijkt dat dit risico bovendien vrij groot is; 2-25% van alle supplementen bevat dopinggeduide stoffen zonder dat dit op het etiket vermeld staat.

Dopingwaaier app
Wist je trouwens dat je als (top)sporter je niet alle geneesmiddelen zomaar kunt gebruiken? Er zijn namelijk redelijk veel geneesmiddelen die dopinggeduide stoffen bevatten. Daarom heeft de Dopingautoriteit de handige Dopingwaaier App ontwikkeld. In de App kun je direct alle in Nederland geregistreerde geneesmiddelen controleren op de aanwezigheid van doping.

Nederlands Zekerheidssysteem Voedingssupplementen Topsport (NZVT)
Om de sporters toch de hoogst mogelijke zekerheid te geven op het gebruik van dopingvrije supplementen, is in Nederland het Nederlands Zekerheidssysteem Voedingssupplementen Topsport (NZVT) opgezet. De voedingssupplementen die op deze lijst staan zijn per batch gecontroleerd op de aanwezigheid van dopinggeduide stoffen. Meer informatie over dit systeem kun je vinden op: www.dopingautoriteit.nl/nzvt.

Zijn voedingssupplementen voor wedstrijdsporters noodzaak? Wees kritisch.
Over de noodzaak of wenselijkheid van inname van voedingssupplementen bij wedstrijdsport zijn vele discussies gaande. Natuurlijk worden in de sportscholen diverse voedingssupplementen en ook zogenaamde superfoods verkocht. De geclaimde gezondheidskundige en veelal prestatie verhogende werking van  het voedingssupplement of superfood wordt vaak ondersteund door (semi)wetenschappelijke onderzoeken. Belangrijk is het niet zomaar alles voor waar aan te nemen wat gepubliceerd wordt en op grote schaal in de media verspreid wordt. Durf hierover echt kritisch te zijn! Wie heeft het onderzoek uitgevoerd? Hoe is het uitgevoerd? Hoeveel proefpersonen zijn erbij betrokken? Onder welke sportersgroep is het onderzoek uitgevoerd?  Is het onderzoek representatief en valide voor jou als sporter? En last but not least… is de claim ook daadwerkelijk waar? En is het voedingssupplement wel veilig? Staat het niet op de dopinglijst? Verder is het belangrijk vooral bij vitamines en mineralensupplementen goed te letten in welke vorm het betreffende vitamine of mineraal wordt aangeboden en in welke dosering. Er zijn diverse vitamines en mineralen die in veel te hoge doseringen vrij verkrijgbaar zijn in drogisterijen, apotheken of reformwinkels zonder dat je op het gevaar van overdosering geattendeerd wordt. Blijf dus zelf altijd goed opletten wat je slikt of laat je goed adviseren!

De sport diëtist van Voedingsadviesbureau Food and Wellness, Corinne van Acht helpt je graag! Bel 06 50525049 of mail info@foodandwellness.nl.

Bron: dopingautoriteit